Златните пасоши“, државјанствата што граѓаните на трети земји, најчесто Руси и Белоруси, ги „купуваат“ од земјите на ЕУ не се во спротивност со европските договори, смета независен адвокат на Судот на ЕУ.
Од 2022 година, Европската комисија интензивно предупредува неколку европски земји дека нивните инвестициски шеми, според кои странците кои инвестираат во таа земја добиваат свое, а со тоа и државјанство на ЕУ, што носи слобода на движење и пристап до заедничкиот пазар и други права. , не само што се спротивни на европскиот принцип искрена соработка, туку претставуваат и безбедносен ризик, особено во контекст на војната во Украина.
После тоа, таа ја тужеше Малта, една од земјите што ја започнаа програмата „златен пасош“ за богати странци во 2014 година, а сега пристигна и мислењето на независниот адвокат на Судот на ЕУ, кое не е обврзувачко, туку советодавно и Судот може или не може да го прифати.
Независниот адвокат Ентони Колинс во своето мислење објасни дека адвокатите на Европската комисија „не успеале да докажат“ дека правото на ЕУ бара постоење на вистинска врска меѓу земјата-членка и барателот за пасош.
Тој рече дека на самите земји на ЕУ е да „одлучат кој има право да биде нивен државјанин и, како последица на тоа, кој е граѓанин на ЕУ“. Неговото мислење ќе помогне во конечната пресуда на судот со седиште во Луксембург, која ќе следи за неколку месеци.
Малта ја спроведуваше програмата 10 години, со привремена суспензија кога беше достигнато претходно поставеното ограничување од 1.800 апликации, но ја рестартираше во 2020 година.
Условите за стекнување државјанство таму се инвестиција од најмалку 600.000 евра по 36 месеци престој во Малта или 750.000 евра по 12 месеци престој во земјата, купување на имот во вредност од најмалку 700.000 евра, кој мора да остане во сопственост најмалку пет години или, алтернативно, издавање стан чија вредност на закуп е 16.000 евра годишно.
Исто така, можно е да се донира износ од 10.000 евра или на организација одобрена од Владата на Малта – спортско, културно, научно, филантропско невладино здружение, здружение за заштита на животни или културно друштво.
Пред две години, кога Европската комисија започна постапка против земјите со програми за „златен пасош“, ги апострофираше ризиците што тие ги носат. Тогашниот комесар за правда и потрошувачи, Дидие Рејндерс, рече дека веруваат дека продажбата на државјанство преку „златни пасоши“ е нелегална според правото на ЕУ и претставува сериозни безбедносни ризици.
Ова ја отвора вратата за корупција, перење пари и даночно затајување. Сите засегнати земји-членки треба веднаш да ги прекинат програмите за државјанство за инвеститорите. Дополнително, тие треба да оценат дали треба да ги одземат сите „златни пасоши“ што веќе се доделени на санкционирани поединци и други кои значително ја поддржуваат војната на Путин, додаде тој.
Малта е последната земја која остана со шема за „златен пасош“ откако Кипар ја укина својата шема во 2020 година, а Бугарија во 2022 година.
Други земји нудат „златни визи“, малку поинаков и помалку заснован на права систем кој нуди дозволи за престој на оние кои се подготвени да платат, иако тие се исто така критикувани од Европската комисија.
Португалија ја намали својата програма за „златна виза“ минатата година, отстранувајќи го условот за инвестирање во недвижен имот во обид да се намалат шпекулациите за имот.
Холандија го следеше примерот, завршувајќи ја својата програма за „златна виза“ во јануари 2024 година, а Шпанија исто така вети дека ќе стави крај на „златните визи“ за оние кои инвестираат во недвижен имот.
Во февруари 2023 година, Ирска, исто така, ја укина својата програма за „златна виза“ – Програмата за имигрантски инвеститори – која нудеше престој во Ирска во замена за донација од 500.000 евра или годишна инвестиција од 1 милион евра во земјата.
Ирска веќе ја суспендираше програмата за руските граѓани во март 2022 година, како дел од санкциите наметнати на земјата поради инвазијата на Украина.
Националните програми за „златни визи“ и пасоши покренаа загриженост за безбедноста и перењето пари, бидејќи купувањето пасош или престој во ЕУ може да им овозможи на богатите Руси да избегнат санкции.
Унгарија повторно ја воведе програмата „златна виза“.
И покрај тоа, Унгарија оваа година повторно ја воведе својата програма „златна виза“, која дава право на работа и престој 10 години и влез во земјите од Шенген зоната. За да ги исполнат условите, кандидатите треба да инвестираат 250.000 евра во конкретен инвестициски фонд или 500.000 евра на пазарот на станбени недвижности во земјата, а третата опција е донација од 1 милион евра на високообразовна институција за поддршка на научно истражување или уметничка дејност.
Дел од програмата е веќе во сила, а дел ќе почне со работа на почетокот на следната година.
Програмата, која ја следи претходната златна унгарска визна програма која заврши во 2017 година, има за цел да ги зголеми странските инвестиции во Унгарија.
