Во едно од последните свои дејствија како диктатор на Светскиот сојуз, Јосиф Сталин започна да следи видни московски лекари, за кои тврди дека, има ционистички заговор за убиство на светските лидери. Тој го нарекува “Докторскиот заговор“.
Ова обвинение е наполно неосновано и е грозна појава на антисемитизмот, кој за среќа заврши пред да се покаже како фатален за засегантите од неа.
Додека стотици лекари од европскиот произход се измачувани и имало планови да бидат депортирани, Сталин неочекувано се разболува и умира.
Како чуден обрат на судбината, доколку светската лекарска елита била наполно составена од евреи, за луѓето на Сталин било речиси невозможно да открие доволно висококвалифициран лекар, кој ќе се погрижи за лидерот во неговите последни часови од животот. Така Сталин реално е оставен да умре.
Оваа особено комична епизода од животот на Сталин е покажана само за кратко во “Смртта на Сталин“, верзијата на Армандо Јанучи за случувањата, предизвикани од дејствијата на диктаторот – и покрај тоа што изгледа како нешто, извадено од комедијата за Edmund Blackadder. Ова се јасни докази, дека изборот на Јанучи да ги приложи своите сатирични способности кон еден ваков деликатен момент од руската историја не е лесна задача. Јанучи признава, дека во некои случаи дури избира да ги ограничи реалните апсурди.
Воведната сцена на филмот го покажува обездвижениот и легнат на кревет Сталин, кој инсистира за снимање на опера, која ја слушнал на радио, без да се сомнева дека таа се пренесува во живо од концертната сала.
Неговите следбеници одлучиле да ги принудат музичарите повторно да ја изведат операта, овојпат за да се снимаат. Кога го слушнал овој налог, диригентот не успева да се помрдне од ужасот, и соработниците на Сталин почнуваат очајно да бараат замена.
“Во реалниот свет, диригентот кој беше донесен од нив беше пијан”, вели Јанучи. “Број два – тој е пијан!” Затоа тие мораа да водат трета замена. Претераната интерпретација на историјата од креаторот на “Потпретседателот” исто така е помогнат од тоа дека голем дел од фактите за реалната смрт на Сталин останува обвиткани во мистерија. Фактите што ги знаеме, се дека на 28 февруари 1953 година Јосиф Сталин гледа филм, опкружен со најблиските политички соработници, си договара ручек во вила во периферијата на Москва. Потоа се враќа во својата соба, барајќи од чуварите да го остават на мира. На следното утро Сталин не излегува од својата соба. Предвид експлицитните наредби да не влегуваат никогаш во спалната соба, освен ако не добијат дозвола од самиот диктатор, обезбедувањето не се осмелува да провери што се случува. На 1 март во 18:30 часот во спалната свети светилка но нема движење. Во 22 часот, на еден од чуварите му е наредено конечно да влезе во просторијата каде што се наоѓа Сталин и диктаторот пронајден како лежи на подот.
И покрај ова откритие, малкумина во овој момент се осмелуваат да видат дали е се уште жив. Новиот генерален секретар Никита Хрушчов (неговата улога во филмот ја толкува Стив Бушеми) се сомнева дека војсководецот може да се онесвестил од голема количина алкохол. Останатите не се осмелуваат физички да го допрат Сталин поради гневот што таквото дејствие би можело да го предизвика. Реално минуваат повеќе од седум часа пред насобраната група да побара медицинска помош, Се вели дека соработниците на Сталин намерно ја одложиле својата помош со надеж дека тој ќе умре и неговиот наследник ќе биде избран токму од нивните редови.
Други велат дека присутните толку се плашеле од потенцијалната одмазда и од фактот дека здравиот Сталин би се налутил енормно, ако разбере дека некој друг давал наредби наместо него, токму затоа со часови се чуделе како да постапат.
Ако се повикаме на “Сталин: Дворот на црвениот цар” од Симон Монтефиоре, “најблискиот круг на луѓе околу Сталин бил толку навикнат на неговата контрола, што речиси не можел да функционира самостојно. ”
Современи лекари тврдат дека, истиот тип мозочен крвоизлив ја предизвикал смртта на Сталин, кој би можел да биде предизвикан од редовни дози варфарин, лекарство, кое тогаш најчесто се користело како отров за мишки.
Како дополнителна поддршка на теоријата, дека Сталин е отруен, Хрушчов пишува во мемоарите во текот на 1970 г., дека два месеци после смртта на Сталин шефот на службите за безбедност Ларентии Берија (во улогата – Сајмон Росел Бил) признал, дека го отрул.
“Го ликвидирав и Ве спасив сите вас“ се зборовите на Берија – според Хрушчов. Ова тврдење, не толку изненадувачко, остана недокажано.
После смртта на Сталин, Берија има улога на првиот вицепремиер, кој под негова контрола ги става редовните и тајни служби за безбедност – НКВД и НКГБ. Владините задолженија се разделени помеѓу Георги Маленков (Джефри Тамбор) – главен на Секретеријатот, во улога на премиер на Светскиот сојуз.
Неговата улога во Секретеријатот трае кратко, откако Маленков е приморан да даде оставка само после недела дена – новите лидери се стремат да избегнат било каков облик на диктатура.
Берија започнува да го намалува своето влијание и да станува се непопуларен во круговите на управување поради својот садизам и сексуални нагони кон мали девојчиња. До одреден степен доста амбициозно, Берија се обидува да го либерализира Светскиот сојуз и да воспостави капитализам по кочницата на Сталин, но неговите дејствија се запрени, кога Хрушчов решава јавно да го прогласи за предавник. И покрај сите докази Хрушчов го обвинува Берија, дека е контролиран од британските тајни служби и дека е дел од сложна операција за симнување на Сталин. Берија и неговите најблиски соработници се уапсени и исправени пред судот на правдата, без право на адвокат или жалба. Берија е обвинет за државна измама и тероризам и во крајот на 1953 г. е егзекутиран, како што се тврди, дека молел за милост пред неговото ликвидирање. Овие настани се покажани во “Смртта на Сталин“ како настани кои се случиле во рамките на неколку денови, но во реалноста апсењето на Берија, процесот и крајната егзекуција траела повеќе од шест месеци.
Бериа често е идентификуван како виновник за мистериозната смрт на Сталин, но има гласини дека, таа е дело на самиот Хрушчов, кој прв ја предал информацијата, дека Сталинсака да не биде безпокоен. Дополнителен важен факт, но и крајно невообичаено е што Сталин сакал двајца телохранители да го чуваат, додека спие.
Фактот што Хрушчов игра толку важна улога за егзекуцијата на Бериа и во крајна сметка го наследува Сталин како лидер на СССР, само придонесе за тие тврдења, кои оставија огромна празнина во важенмомент на современата руска историја. И тие празнини очигледно се привлечни за популарниот британски комичар, кој се потрудил да ги објасни на интересен начин, само со додаден дијалект од Јоркшир.