По повод писмото на Македонската црква до бугарските архиереи во јавниот простор беа презентирани одреден број потребни анализи на историчари и теолози. Но, односите меѓу локалните цркви имаат друга димензија – таа меѓу самите верници. Димензијата на заедништвото во љубовта кон Христа, на која сите ние се надеваме.
Во последниве години, многу македонски студенти одлучија да студираат во високите теолошки училишта во Бугарија. Разговараме на оваа тема за Македонската црква со еден од нив – дипломиран на Богословската школа во Велико Трново, а денес – свештеник на Бугарската православна црква- отец Зоран Мамучевски.
33-годишниот отец Зоран Мамучевски е роден во Берово, Македонија. Дипломира на Теолошкиот факултет “Св. Климент Охридски “во Скопје, а во 2005 година доаѓа во Бугарија, за да учи во Православниот богословски факултет на Универзитетот во Велико Трново, каде што денес е вброен како редовен докторант. Именуван е за презвитер во 2011 година, а до денес е парохиски свештеник во храмовите “Св. Тривестител “во Горна Орјаховица и” Св. Вознесение на Господ “во селото Раданово.
Отец Зоран развива бројни социјални активности во своите парохии, вклучувајќи и такви поврзани со духовниот развој на луѓе кои отслужуваат затворски казни.
Оче, како ги доживуваш дебатите, кои се одвиваат во бугарската јавност по повод писмото на Македонската архиепископија?
Со голем интерес го следам се што се објавува од медиумите. Ги следам бугарските медиуми, како и македонските, за да можам навистина да го ценам она што се случува во двете земји / цркви. Мојот случај е многу близок, и она што се случува токму сега е многу возбудливо за мене. Се разбира, не сакам да се потпирам исклучиво на чувствата, па затоа се обидувам да најдам рамнотежа помеѓу срцето и разумот. Се обидувам да го вратам мојот ум во моето срце и таму да најдам единство.
Ти си роден во Македонија, крстен си во македонски храм и си дипломирал на теолошкиот факултет во Скопје … Додека се развиваше како дел од црквата во Македонија, каква беше твојата перцепција за црковната ситуација? Како вашите духовни ментори, професори, зборуваа со вас – идните теолози и духовници, за расколот во кој се наоѓа Македонската црква? …
Да, роден сум во Македонија, таму сум израснат, крстен сум во македонски храм, причестуван сум во храмовите во Македонија и затоа за мене е толку болна целата оваа ситуација. Навистина, непризнавањето на МПЦ-ОА е огромна рана за Православието. Секојдневно се прашувам – каде е љубовта? Јас бев дел од оние еден и пол милиони верници христијани кои сѐ уште страдаат од тоа што не ги препознаваат. Лично го доживеав ова страдање на грб. Уште како студент, учествувајќи во светата Литургија во различни цркви, ми го поставуваа прашањето од каде сум. Кога одговорав дека сум од Македонија, тие се налутуваа и не ми дозволуваа да ги пробам Светите дарови. Јас сум бил расколник. Дали гледате колку е глупаво сето ова? Оттогаш, до денес, се молам на Бога да го реши овој политички проблем. Велам политички затоа што името на државата / црквата е проблемот. Затоа велам дека без љубов нема и желба за решение на проблемот. Моите професори на факултет зборуваа со болка за ситуацијата и расколот. Им даваше надеж фактот дека скоро сите локални цркви поминаа низ овој пат на признавање од нивните цркви-мајки. Ние знаеме од историјата дека Бугарската православна црква била повеќе од шеесет години схизматична црква според Цариградската патријаршија. Тоа важи и за некои други православни цркви. Нашите наставници нѐ учеа и велеа дека е потребна љубов и излегување од егото и национализмот, за да се признае МПЦ-ОА.
Колку оваа ситуација има врска со твојата одлука ти да не служиш таму, а да избереш да станеш дел од свештенството на Бугарската православна црква?
Ова е многу интересен период од мојот живот и две личности влијаеја врз мојата одлука. Кога требаше да изберам каде да живеам и каде да поднесам документи за да бидам ракоположен во свештенички чин, со сопругата и моето прво дете, бевме вратени во Македонија по мојата обука во Кембриџ, Велика Британија, каде што учев магистерски студии. Се вративме со идејата да одиме во Бугарија. Во Англија разговарав со мојот духовен отец за моите идни планови и тој ме посоветува да отидам во Бугарија и таму да бидам ракоположен за свештеник. Во Македонија, во разговор со струмичкиот митрополит Наум, кој беше мој архиереј, тој ми рече да одам во Бугарија, за да бидам ракоположен во Бугарската црква со зборовите: “Оди во Бугарија, тука (Македонија ) имаме доволно свештеници, Бугарската Православна Црква има голема потреба за свештеници. “Тој беше во право во врска со тоа. Затоа не сум изненаден од неговиот став и писмото што е испратено до Бугарската Патријаршија. Уште пред седум години, тој покажал љубов кон Бугарската црква и предвидување, дека еден ден во Македонија ќе сфатат кому треба да се обратат за признавањето …
Од нашата гледна точна ни е тешко да замислиме што во праксата, во секојдневниот живот, е чувството и меѓу свештенството, и меѓу Божјиот народ, за ваквата поделба (на МПЦ-ОА и ПОА) …
Тешко е, мора да се доживее. Има една стара поговорка: “Не можеш да разбереш навистина човекот, освен ако не си во неговите чевли.” Можам да кажам дека навистина е така. Кога се случи поделбата помеѓу МПЦ и ПОА се подели, јас бев во трета година на Теолошкиот факултет. Често во тоа време одевме да помагаме во манастирот „Чардак“ во Скопска Црна Гора. Духовен отец на калуѓерките беше игуменот на Марковиот манастир “Св. Димитар “во тоа време отец Максим. Кога стана поделбата, монахињите од манастирот буквално за часови ја напуштија светата обител, бидејќи го следеа својот духовен отец. Започна едно кружење, многу од монасите од Марков манастир се навредија и не ги следеа луѓето кои станаа дел од ПОА, туку напротив, го напуштија монаштвото и станаа обични мирјани. Благодарам на Бога, дека монасите од манастирот го најдоа својот пат. Дали знаете каде? Во Клисурскиот манастир, нив ги засолна видинскиот Митрополит Дометијан, со помош на епископ Сиониј. Тие го најдоа своето место во Бугарската Православна Црква. Таа ја подаде својата рака на народот на Македонија.
Реалноста е дека ПОА не беше препознаена од луѓето во Македонија. Тие практично немаат храмови. Создавањето на паралелна православна црква во Македонија беше и сè уште е истурање на нафта во огнот. Во моментов е таа повеќе пречи, отколку што помага да се реши проблемот меѓу српската и македонската црква.
Овие денови ги слушнавме ставовите на експертите по црковно право и историчарите. Дали мислиш дека можеме на тоа прашање да погледнеме само со срцето или треба да се обратиме и кон разумот? Всушност, дали едното го исклучува другото?
Како што реков на почетокот, мора да се обидеме да го вратиме својот ум назад кон срцето и да најдеме единство таму. Ако срцето е смирено, благоста сигурно ќе го посети, и умот ќе слезе и ќе му се придружи. Двете нешта мора да бидат во синергија. Тие не треба да одат во спротивни насоки. Мораме да бидеме свесни дека решението нема да биде лесно. Бугарската Црква навистина се соочува со тешка одлука, да го зачува мирот во вселенскот православие, да одговори позитивно на ставот на бугарскиот народ и се разбира, да подаде рака на народот од Македонија. Огромниот товар лежи на рамениците на нашиот Св. Синод. Верувам дека сè е во рацете на Бога и ќе се реши како што ќе посака Бог. Ние православните христијани, без разлика во која национална црква припаѓаме, треба да се молиме да се излечи оваа рана. Но, за да се лекува таа рана, се потребни љубов и трпеливост.
Извор: Православие